Θυμάμαι που οι τεράστιοι τόμοι της εγκυκλοπαίδειας “Οι μεγάλοι ζωγράφοι”, βρίσκονταν στο πιο ψηλό ράφι της βιβλιοθήκης μας. Βαριοί και ασήκωτοι. Και θυμάμαι ότι πριν καλά καλά μάθω να διαβάζω, οργάνωνα “μυστικές επιχειρήσεις” προκειμένου να τους ξεφυλλίσω. Όταν ο μπαμπάς ήταν στη δουλειά και η μαμά στο μαγαζί, το πεδίο ήταν ελεύθερο. Σκαρφάλωνα την βιβλιοθήκη βουνό, διάλεγα τόμο, και κοιτούσα με τις ώρες μαγεμένη τις ζωγραφιές. Ταξίδευα μαζί τους. Θαύμαζα τους άγνωστους για μένα, μα μεγάλους ζωγράφους. Μεγάλοι σαν την εγκυκλοπαίδεια; Μεγάλοι σε ηλικία; Δεν μπορούσα να καταλάβω, πάντως ζωγράφιζαν υπέροχα. Λαχταρούσα να μάθω γράμματα και να διαβάσω τα μικρά ασπρόμαυρα γραμματάκια που υπήρχαν μπροστά από τις ζωγραφιές κάθε καλλιτέχνη. Ήμουν σίγουρη ότι έλεγαν συμβουλές για το πως να φτιάξω κι εγώ τέτοιες ζωγραφιές. Πριν γυρίσουν οι γονείς, έβαζα τους τόμους στη θέση τους και όταν άκουγα το κλειδί έκανα πως έπαιζα κούκλες.

Απογοητεύτηκα αρκετά όταν έμαθα γράμματα και κατάλαβα πως τα μικρά ασπρόμαυρα γραμματάκια, έλεγαν για τη ζωή των ζωγράφων και αρκετές ακαταλαβίστικες λέξεις. Δεν  καταλάβαινα καθόλου γιατί άγνωστοι άνθρωποι μιλούσαν για ξένες ζωές και ξένες ζωγραφιές και να έβγαζαν και συμπεράσματα. Μάλλον ούτε στους μεγάλους ζωγράφους θα άρεζε, σκεφτόμουν! Έπρεπε λοιπόν μόνη μου να καταλάβω πως έφτιαχναν τις ζωγραφιές; Το πήρα απόφαση  και αφού στο μάθημα της ζωγραφικής στο σχολείο, συνήθως κάναμε επανάληψη γραμματικής ή αριθμητικής και αν έβγαινε το μπλοκ, το να ρωτήσεις κάτι όπως: “πως μπορώ να ζωγραφίσω όπως οι μεγάλοι ζωγράφοι;” δεν το τολμούσες με τίποτα, βάλθηκα να αντιγράφω πίνακες από μόνη μου, στο σπίτι. Η μυστική επιχείρηση δυσκόλεψε γιατί τώρα έπρεπε να κρύβω και τις ζωγραφιές μου. Στην αρχή με ξυλομπογιές, μετά με νερομπογιές.

 Καθώς τα χρόνια περνούσαν, η μυστική επιχείρηση έγινε φανερή. Γιατί όταν πήγα Γυμνάσιο θεωρήθηκε πως μπορώ να ξεφυλλίζω την εγκυκλοπαίδεια χωρίς να την χαλάσω, ίσως ότι μπορώ και να καταλάβω κάτι. Θυμάμαι που μου είπε ο μπαμπάς μου ότι γι΄αυτόν ήταν πολύτιμη. Πριν ακόμη μας αποκτήσει, την αγόραζε για τα παιδιά του, σε τεύχη, από το περίπτερο, κάνοντας οικονομία για το σκοπό αυτό. Και όταν μετά από χρόνια μάζεψε όλα τα τεύχη, τις έδεσε με το σκληρό, το καλό το εξώφυλλο. Μου είπε: “εγώ δεν καταλάβαινα τι έλεγαν, ελπίζω όμως μια μέρα να καταλάβετε εσείς παιδιά μου.”.

 Οι ατελείωτες προσπάθειες να καταλάβω πως φτιάχνονται τα μάτια, πως φτιάχνονται τα μαλλιά, πως φτιάχνονται τα χέρια, άρχισαν σιγά σιγά να έχουν κάποιο αποτέλεσμα. Έτσι άρχισα να φτιάχνω τα πρώτα μου αντίγραφα, έργα που μπορούσα να κοιτώ επί ώρες. Μου άρεζαν πολύ αυτά που έφτιαχνα όμως, δεν ήταν “ωραία” για τους μεγάλους και τα καταχώνιαζα τόσο πολύ, που ακόμη δεν ξέρω σε πιο κουτί στο πατάρι του πατρικού μου βρίσκονται. Μόλις λίγα χρόνια μετά το Λύκειο, άρχισαν να αρέσουν τα αντίγραφά μου και στους μεγάλους. Και μερικά από αυτά μπήκαν στο σαλόνι. Ήμουν πολύ περήφανη τότε. Γιατί έμοιαζαν πολύ με τα αληθινά και μερικά μάλιστα παραέμοιαζαν. Πήρα θάρρος λοιπόν και άρχισα να φτιάχνω τα πορτραίτα των αγαπημένων μου. Το πρώτο εντελώς δικό μου έργο είναι οι γονείς μου. Την τιμητική του είχε ο ανιψιός μου, το πρώτο μωρό στην οικογένεια, που μας είχε πάρει τα μυαλά με τη γλύκα και την ομορφιά του (και ακόμη κάνει το ίδιο). Η αδερφή μου, η παιδική μου φίλη, άγνωστοι άνθρωποι που τους μεταμόρφωνα σε αγγέλους… Αμέτρητοι πίνακες, φτιάχνονταν στο μυαλό μου και δεν ησύχαζα αν δεν τους έβγαζα από εκεί μέσα… στον μουσαμά. Όποιον άνθρωπο αγαπούσα έπρεπε αμέσως να τον ζωγραφίσω.

Ζωγράφιζα έτσι για πολλά χρόνια, μέχρι που ξεκίνησα να δουλεύω στα σχολεία με τα παιδιά. Μέσα σε λίγους μόνο μήνες, άλλαξε τελείως ο τρόπος που έβλεπα τη ζωγραφική. Δεν ήθελα πια να ζωγραφίζω σαν “μεγάλος ζωγράφος”. Πιθανά όσο κι αν προσπαθούσα να μην τα κατάφερνα ποτέ. Ήθελα μόνο να ζωγραφίζω και να χαίρομαι. Να παίζω με τα χρώματα. Να μην μετράω. Να αγνοώ τα σημεία φυγής. Τους άξονες και όλους τους κανόνες. Αγαπώ την “θητεία μου στο σχολείο των  “μεγάλων ζωγράφων”, στην οδό “τελευταίο ράφι αριστερά, βιβλιοθήκη σαλονιού” όσο τίποτε άλλο. Είναι οι πιο δυνατές αναμνήσεις μου και η καλύτερη μόρφωση που μου προσέφεραν οι δικοί μου (κρυφά και φανερά). Όμως, για να  χρησιμοποιήσω τα λόγια μιας μικρούλας μαθήτριας μου και υπέροχης ζωγράφου, της Κικής, “είναι πιο ωραίο να είσαι μικρός ζωγράφος, γιατί ζωγραφίζεις πάντα ότι θέλεις”. Και αυτό για μένα είναι μια μεγάλη αλήθεια.